Etykietka (nie)prawdę Ci powie cz.2

Bez tłuszczu

Umieszczenie na etykiecie oświadczenia „bez tłuszczu” jest notorycznie wprowadzającym w błąd zapisem. Kiedy niebezpieczeństwo związane z kwasami tłuszczowymi nasyconymi oraz trans stało się oczywiste, rynek spożywczy został zalany produktami reklamowanymi jako beztłuszczowe. Czy to problem? Tak, jeśli tego rodzaju produkt zawiera tyle samo lub więcej kalorii co odpowiednik o pełnej zawartości tłuszczu. Może to wynikać między innymi z zamiany tłuszczu na cukier (i odwrotnie – w produktach „bez cukru” cukier zastępowany jest tłuszczem), dlatego skład podany na etykiecie – a zwłaszcza zawartość kalorii – warto porównać z tym podanym na produkcie o pełnej zawartości tłuszczu.

Light

Oznaczenie produktu jako light również bywa nadużywane. O produkcie light mówimy wówczas, gdy zawartość tłuszczu jest o 50% niższa w porównaniu do odpowiedników – przed zakupem warto zatem sprawdzić, czy skład podany na etykiecie odpowiada przyciągającemu uwagę napisowi obiecującemu niskokaloryczność produktu.

Wyprodukowany z prawdziwych owoców

Produkty, do zakupu których ma zachęcać informacja, że są wykonane z prawdziwych owoców, mogą zawierać ich bardzo niewiele, podobnie jak zdjęcia owoców umieszczonych na opakowaniu nie przekładają się na skład. Tę nieprawdziwą informację firmy podają tym chętniej, że – choć są one zobowiązane do wymienienia na etykiecie ilości składników odżywczych, takich jak białko, węglowodany, tłuszcz czy cholesterol – nie muszą ujawniać np. procentowej zawartości owoców czy pełnego ziarna.

Chów w warunkach wolnego wybiegu

Na etykietach jaj oraz drobiu widujemy oświadczenie, że zwierzęta były hodowane w warunkach wolnego wybiegu, ale i tu brak informacji o dostępie do tego wybiegu może stanowić pewne pole do nadużyć.

Lekko słodzony

Mimo, iż FDA definiuje terminy takie jak „produkt o zmniejszonej zawartości cukru”, „bez dodatku cukru” i „bez cukru”, firmy czasami posługują się żargonem marketingowym, używając np. sformułowania „lekko słodzony”, aby zachęcić do zakupu „zdrowszego” odpowiednika określonego produktu. Ale czy jest on rzeczywiście korzystniejszy dla naszego zdrowia? Bardzo często niestety nie, ponieważ poziom dodanego cukru w tego rodzaju żywności zwykle okazuje się tylko nieznacznie mniejszy.
[clearboth]

Bezglutenowy

Gluten jest białkiem występującym w ziarnach, takich jak pszenica i żyto, który niekorzystnie wpływa na zdrowie osób z celiakią lub nietolerancją glutenu. Osoby te z pewnością cieszy coraz większa dostępność na rynku produktów bezglutenowych. Warto jednak pamiętać, że bezglutenowe produkty pełnoziarniste mogą mieć mniej błonnika niż ich odpowiedniki zawierające gluten.

Bez cholesterolu

Określenie „bez cholesterolu” nie oznacza, że produkt w ogóle nie zawiera cholesterolu. Ilość tego składnika jest po prostu znacznie ograniczona – nie może przekraczać 2 mg na porcję. Z kolei w produktach o niskiej zawartości cholesterolu ilość ta ograniczona jest do max. 20 mg. Żywność o ograniczonej zawartości cholesterolu powinna mieć co najmniej 25% mniej cholesterolu niż porównywalne produkty. Należy pamiętać, że cholesterol wytwarzany jest przez wątrobę, więc tylko żywność pochodzenia zwierzęcego – taka jak mięso, nabiał, jajka i masło – może go zawierać. Jeżeli produkt na bazie roślin (np. olej kukurydziany) zachwalany jest na etykiecie jako niezawierający cholesterolu, tak naprawdę niczym się on pod tym względem nie różni od innych olejów roślinnych.

Kwasy tłuszczowe omega-3

Przedstawicielami kwasów tłuszczowych omega-3 są: kwas eikozapentaenowy (EPA), dokozaheksaenowy (DHA) i oraz kwas alfa-linolenowy (ALA), którego korzystnego wpływu na serce jeszcze nie udowodniono (w przeciwieństwie do EPA i DHA). Bogate w ALA jest np. siemię lniane, toteż producenci niekiedy stosują choćby posypkę z lnu, aby później napisać na etykiecie, że produkt zawiera kwasy omega-3. Również jaja mogą zawierać omega-3, jeśli kury karmione były paszą z dodatkiem siemienia lnianego lub oleju z ryb, ale nie uważa się ich za szczególnie zdrowe dla serca, ponieważ charakteryzują się wysokim poziomem cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych.

Organiczny

Zgodnie z obowiązującym prawem produkt może mieć etykietę, która zachwala go jako organiczny, jeśli co najmniej 95% jego składników pochodzi z upraw ekologicznych. Z kolei określenie „wykonany z ekologicznych składników” właściwe jest dla produktu, którego minimum 70% składników spełnia normy upraw ekologicznych. Zdaniem Bonnie Taub-Dix, „Firmy dodają na etykietach słowa takie jak «organiczny», aby konsument był przekonany, że tego rodzaju żywność jest zdrowa”, tymczasem należy pamiętać, że nie zawsze jest to prawda. Żywność ekologiczna może także być źródłem nasyconego tłuszczu, kalorii i cukrów prostych.