Co warto wiedzieć o zakwaszeniu organizmu

W XXI wieku coraz więcej ludzi cierpi z powodu zakwaszenia organizmu i zupełnie nie zdaje sobie sprawy ze swego stanu. Ogromne tempo życia, stres, brak czasu na aktywność fizyczną, złe nawyki żywieniowe, coraz częstsze sięganie po używki, a także bardzo duże narażenie na zanieczyszczenia środowiskowe to podstawowe czynniki prowadzące do zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej organizmu, skutkujących pogorszeniem samopoczucia i zdrowia człowieka.

Czym jest zakwaszenie organizmu?

[framed_box bgColor=”#E4FFFF”]Kwasowość i zasadowość wyrażane są za pomocą skali pH, której zakres wartości rozciąga się pomiędzy 0 a 14, gdzie pH 0 oznacza silny kwas, a pH 14 – silną zasadę. Znajdujące się w środku skali pH 7 to pH neutralne. Wartości poniżej 7 oznaczają pH kwaśne, a wartości powyżej 7 – pH zasadowe. Krew jest lekko zasadowa i ma pH pomiędzy 7,35 a 7,45. Optymalne pH dla krwi to 7,4.

[/framed_box]

W zasadowym środowisku ludzkiego organizmu wszystkie procesy biologiczne i fizykochemiczne zachodzą prawidłowo, jeśli jednak pH krwi wykroczy poza prawidłowy zakres, dochodzi do kwasicy (acidozy) lub zasadowicy (alkalozy) – obydwa stany bardzo zagrażają życiu i mogą doprowadzić do uszkodzenia licznych narządów. Aby się przed nimi bronić, organizm wykształcił odpowiednie mechanizmy regulujące pH krwi, dzięki którym jest ono zwykle stałe, nawet pomimo długotrwałego procesu zakwaszania organizmu.

Zasadowica zdarza się bardzo rzadko, znacznie częściej dochodzi do acidozy. Gdy pH spada poniżej 7,35, mamy już do czynienia z najwyższym i najcięższym stadium zakwaszenia organizmu, objawiającym się np. śpiączką cukrzycową, niewydolnością nerek czy rakiem, z takim zakwaszeniem system regulujący organizmu już nie jest w stanie sobie poradzić. Zanim jednak do tak zaawansowanej kwasicy dojdzie, w organizmie przez dłuższy czas rozwija się utajone zakwaszenie.

Co jest przyczyną zakwaszenia?

Przyczyn zakwaszenia może być wiele i nierzadko się one kumulują. Już same podstawowe procesy życiowe, np. oddychanie, sprawiają, że w naszym organizmie cały czas powstają kwasy. Także większość toksyn obecnych w środowisku, których ogromne ilości trafiają do naszych organizmów każdego dnia, to kwasy. Dla bezpieczeństwa organizm do pewnego stopnia transportuje je z kluczowych dla życia komórek, budujących organy takie jak serce, mózg czy nerki, do tkanki łącznej, stanowiącej w tym wypadku „wysypisko śmieci”. Ponieważ jednak tkanka łączna pełni w organizmie szereg ważnych funkcji, jej ciągłe obciążanie kwasami skutkuje rozwojem poważnych chorób przewlekłych.

W wielu przypadkach zakwaszenie organizmu to nie tylko efekt działania toksyn, na które jesteśmy narażeni, ale przede wszystkim, skutek naszych zaniedbań. Najważniejszymi przyczynami zakwaszenia związanymi z niezdrowym stylem życia są:

częsty stres;
słodycze, alkohol, kawa, papierosy i inne używki;
typowa dieta „zachodnia” bogata w produkty zwierzęce – kwasy powstają m.in. podczas trawienia białka. Zasady potrzebne do utrzymania równowagi są w tej sytuacji pobierane z istniejących w organizmie zasobów, dlatego też – dla uzupełnienia tych zasobów – istnieje konieczność dostarczania ich z zewnątrz;
zbyt mała ilość bogatego w alkalizujące minerały pożywienia roślinnego, z którego organizm pozyskuje zasady. Gdy spożywamy go za mało w stosunku do ilości powstających w organizmie kwasów, wówczas pierwiastki zasadotwórcze, takie jak wapń czy magnez, czerpane są z naszych kości, przez co zmniejsza się ich gęstość;
brak ruchu sprawia, że gruczoły potowe są rzadko aktywowane i nie wydalają nadmiaru toksyn, a układom limfatycznemu i krwionośnemu brak odpowiedniego pobudzenia do transportowania toksycznych metabolitów do narządów wydalniczych;
zaburzenia składu mikroflory jelitowej, powstające na skutek niewłaściwej diety, stresu, zabiegów operacyjnych, choroby jelit, radioterapii, niektórych leków, zwłaszcza antybiotyków czy środków przeczyszczających. Zaburzenia te prowadzą do nadmiernej fermentacji jelitowej, a ta z kolei staje się przyczyną powstawania kwasów;
nieprawidłowe funkcjonowanie wątroby, pęcherzyka żółciowego i trzustki może prowadzić do zmniejszenia ilości wydzielanych przez te narządy związków zasadowych, sprzyjając zakwaszeniu organizmu;
choroby i niewydolność nerek skutkują niedostateczną eliminacją kwasów z organizmu;
leki na nadkwasotę, tzw. blokery pompy protonowej – zmniejszają one wydzielanie kwasu solnego w żołądku. W prawidłowych warunkach zwiększone wydzielanie kwasu solnego skutkuje wydzielaniem jeszcze większej ilości zasad wchłanianych do krwi. Jest to naturalny mechanizm obronny organizmu na zakwaszenie. Aby wyleczyć nadkwasotę, należy przede wszystkim zmienić dietę, a nie stosować środki „maskujące” przyczynę.

Jakie są skutki zakwaszenia organizmu?

[framed_box bgColor=”#E4FFFF”]Nerki, płuca, jelita, tkanka łączna oraz krew nieustannie starają się wydalić szkodliwe kwasy z organizmu. Niestety, zbyt duża ilość tych ostatnich sprawia, że narządy są często przeciążone, przez co dochodzi do kumulacji kwasów, czyli do zakwaszenia organizmu, skutkującego przykrymi dolegliwościami i chorobami.

[/framed_box]

Kwasy kumulowane są przede wszystkim w tkance łącznej. Tkanka ta pełni szereg funkcji w organizmie, między innymi: łączy, utrzymuje i podpiera inne tkanki; pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, substancji odżywczych i biologicznie czynnych w organizmie; pełni rolę transportera limfocytów (elementu układu odpornościowego), a także odprowadza toksyny z tkanek i odpowiada za większość procesów obronnych.

Istnieje wiele odmian tkanki łącznej, które różnią się budową i przystosowane są do pełnienia rozmaitych funkcji, np. tkanka chrzęstna, kostna, tłuszczowa. Tkanka tłuszczowa gromadzi najwięcej kwasów, w tym toksyn. Warto wiedzieć, że gdy się odchudzamy, wraz z utratą tkanki tłuszczowej do krwiobiegu przedostają się gromadzone latami toksyny. Stąd bardzo ważne jest, aby odchudzanie przeprowadzać pod okiem doświadczonego dietetyka, wspierającego proces redukcji masy ciała oczyszczaniem organizmu.

Do głównych skutków zakwaszenia organizmu należą:

starzenie i brak jędrności skóry z powodu osłabienia i zesztywnienia kolagenu – m.in. włókna kolagenu pełnią funkcję filtra dla kwasów;
rozwój nadciśnienia – kolagen wpływa również na elastyczność naczyń krwionośnych;
kruchość kości – brak elastycznego kolagenu sprzyja łamliwości kości;
bóle reumatyczne – gdy kryształki kwasu moczowego odkładają się w stawach;
zwyrodnienia i sztywność stawów – powstają na skutek utraty elastyczności i uszkodzeń tkanki chrzęstnej zbudowanej m.in. z włókien kolagenowych;
zmęczenie, spadek energii, zły nastrój – zakwaszenie organizmu prowadzi do wydzielania hormonów stresu wywołujących bezsenność oraz zmęczenie;
skłonność do rozwoju stanów zapalnych w organizmie, w tym przewlekle utrzymującej się podwyższonej temperatury ciała – skutkuje to nadmierną aktywnością układu odpornościowego, częstymi infekcjami i alergią;
osłabienie pracy wątroby – to skutek, a zarazem przyczyna zakwaszenia organizmu. W wyniku gromadzenia się w wątrobie toksyn i zagęszczania żółci powstają złogi cholesterolowe, które utrudniają wydzielanie żółci przez wątrobę. Z drugiej strony niedobór zasad w organizmie skutkuje niewystarczającą produkcją żółci, która m.in. uczestniczy w trawieniu pokarmu, jest źródłem zasad i pośredniczy w eliminacji toksyn z organizmu do jelita;
wrzody żołądka i dwunastnicy – nadmiar kwasów w organizmie prowadzi do uszczuplania zapasów zasad. W tej sytuacji żołądek produkuje większe ilości kwasu żołądkowego, aby móc rozłożyć chlorek sodu (sól), dzięki czemu powstaje więcej wodorowęglanu sodu, będącego związkiem zasadowym. Nadmierna produkcja kwasu żołądkowego może doprowadzić do wrzodów żołądka i dwunastnicy. Przyjmowanie leków blokujących wydzielanie kwasu przyniesie tylko chwilową ulgę, gdyż nie zostanie wyeliminowana przyczyna, czyli zakwaszenie organizmu, a jedynie produkcja zasadowego wodorowęglanu sodu ulegnie zmniejszeniu;
grzybica – zakwaszony organizm nie jest w stanie prawidłowo trawić pokarmów, a te – niestrawione – podlegają procesom fermentacji i gnicia. W wyniku tych procesów w jelicie powstaje kwaśne środowisko idealne do rozwoju grzybów, które mogą rozprzestrzeniać się po całym organizmie i odpowiedzialne są za wydzielanie toksycznych związków.

Jak zapobiegać zakwaszeniu?

Znając podstawowe mechanizmy i czynniki wywołujące zakwaszenie organizmu, możemy starać się temu stanowi zapobiegać poprzez unikanie wywołujących go czynników.

Do najważniejszych działań zapobiegających zakwaszeniu organizmu i eliminujących je należą:

zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej dzięki odpowiedniej proporcji produktów zasadotwórczych do kwasotwórczych w diecie – w naszym menu warzywa, owoce i pełnoziarniste zboża powinny pojawiać się cztery razy częściej niż mięso, ryby czy jaja;
rezygnacja z papierosów;
ograniczenie lub eliminacja z diety kawy i alkoholu;
unikanie białego cukru i słodkich napojów;
włączenie regularnej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności (zbyt intensywna może prowadzić do powstawania tzw. zakwasów mięśni);
odpowiednie nawodnienie organizmu – płyny rozcieńczają nadmiar kwasów i toksyn, ułatwiając ich wydalanie z moczem i potem;
chodzenie spać nie później niż o godz. 23 – około godziny 2-3 w nocy oczyszcza się największy narząd detoksykacyjny organizmu, czyli wątroba. Chodzenie spać nieustannie po północy uniemożliwia wątrobie eliminację toksyn i kwasów, przez co gromadzą się one w organizmie oraz w wątrobie w postaci złogów żółciowych. Wówczas pomocną okazuje się procedura oczyszczania wątroby ze złogów i kamieni żółciowych, która usprawnia jej naturalne zdolności oczyszczające i odkwaszające;
codziennie na czczo picie szklanki przegotowanej wody z cytryną – jest to sposób na pobudzenie nerek do wydalenia zgromadzonych przez noc kwasów i na zapewnienie organizmowi odpowiedniej dawki zasad, cytryna bowiem – pomimo kwaśnego smaku – ma silne działanie alkalizujące. Uwaga! Osoby przyjmujące rano leki powinny zachować odpowiedni odstęp (około godziny) pomiędzy wypiciem wody z cytryną a ich przyjęciem.