Hashimoto: Czy istnieje dieta, która reguluje hormony? | VIMED

Hashimoto: Czy istnieje dieta, która reguluje hormony?

Dieta w chorobie Hashimoto,

Dane są alarmujące – choroba Hashimoto dotyka coraz więcej Polek. Działa podstępnie, nie boli, a jej objawy często są bagatelizowane. Zmęczenie, bóle stawów, problemy z koncentracją, czy nieuzasadnione tycie to dolegliwości, które często nie są w ogóle wiązane z zaburzeniami hormonalnymi. Jednak niewiele osób wie, że tę podstępną chorobę można pokonać odpowiednio dobraną dietą w chorobie Hashimoto.

Co to jest Hashimoto?

Hashimoto to choroba autoimmunologiczna polegająca na nieprawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, w wyniku czego organizm atakuje sam siebie, niszcząc własne tkanki. Schorzenie to prowadzi najczęściej do wystąpienia niedoczynności tarczycy. Ponadto, choroba Hashimoto często współistnieje z innymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak np. celiakia, cukrzyca typu I, zespół jelita nadwrażliwego, stwardnienie rozsiane itp. Choroba Hashimoto jest zdecydowanie częściej wykrywana u kobiet niż u mężczyzn – kobiety stanowią ok. 95% przypadków zachorowań. Przyczyny powstawanie choroby Hashimoto nie są znane.

Dieta w chorobie Hashimoto

W schorzeniach tarczycy za istotne uważa się działanie takich składników pokarmowych jak:

Jod – są z niego zbudowane hormony tarczycy, a jego niedobry osłabiają funkcjonowanie układu immunologicznego. Dlatego to ważny składnik diety w chorobie Hashimoto. Najbardziej znanym źródłem jodu jest sól jodowana, jednak nie powinna ona stanowić głównego jego źródła w zdrowej diecie. Dobry źródłem jodu są ryby i skorupiaki morskie, takie jak: makrela, małże, dorsz, ostrygi. Ponadto, pewne jego ilości zawierają: otręby pszenne, brokuł i groch, orzechy laskowe. Uzupełnieniem diety w jod, może być także jodowana woda mineralna.

Jod to ważny składnik diety w chorobie Hashimoto,

Selen – jest to pierwiastek niezbędny do powstawanie enzymów o działaniu antyoksydacyjnym, zapobiegającym uszkadzaniu komórek, także tarczycy. Niedobór tego pierwiastka przyczynia się do zaburzeń w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Uczestniczy on w przemianach hormonów tarczycy. Dobry źródłem selenu są orzechy brazylijskie – wystarczy już kilka sztuk, by zapewnić sobie jego dzienne zapotrzebowanie. Ponadto, jego dobry źródłem są grzyby takie jak: borowiki i pieczarki. Selen znajduje się też w większej ilości w dorszu, halibucie, makreli i innych rybach oraz sezamie.

Żelazo to ważny składnik diety w chorobie Hashimoto,

Żelazo – składnik niezbędny w prawidłowym funkcjonowaniu tarczycy – jest składnikiem jednego z bardzo ważnych enzymów tarczycy. Niedobór żelaza prowadzi do niedoczynności tarczycy. Aby zadbać o jego prawidłową podaż należy pamiętać, że łatwo jest zaburzyć jego prawidłowe wchłanianie (np. pijąc kawę i herbatę do posiłku). Głównym źródłem żelaza są nieprzetworzone produkty zbożowe i mięso. Dużą zawartością żelaza odznaczają się także len i pestki dyni oraz nasiona roślin strączkowych. Roślinne źródła żelaza wchłaniają się w mniejszym stopniu niż pokarmy mięsne. Jednak dodatek produktów bogatych w witaminę C (np. dodatek soku z cytryny) korzystnie wpływa na zwiększenie przyswajalności żelaza pochodzącego z produktów roślinnych.

Cynk – pierwiastek ten jest niezbędny do powstawanie i prawidłowego działania hormonu tarczycy – tyroksyny. Niedobór cynku może doprowadzić do niedoczynności tarczycy, spadku tempa metabolizmu (co może utrudniać spadek masy ciała) i osłabienie funkcjonowaniu układu odpornościowego. Dobrym źródłem cynku są pełnoziarniste produkty zbożowe oraz mięso. Dużą zawartością cynku odznaczają się m.in. zarodki i otręby pszenne, groch, pestki dyni, wołowina i żółtka jaj.

Kwasy tłuszczowe omega-3 – składniki te także mają wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego, mają one właściwości przeciwzapalne. Dobry źródłem kwasów omega-3 będą tłuste ryby morskie (nie hodowlane!) takiej jak np. łosoś i makrela, siemię lniany, orzechy włoskie oraz oleje: lniany, konopny i z orzechów włoskich. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe, szczególnie omega-3 zwiększa wrażliwość komórek organizmu na hormony tarczycy (poprzez oddziaływanie na wątrobę, w której także zachodzą przemiany hormonów tarczycy) oraz pozwala na utrzymywanie prawidłowego poziomu cholesterolu.

Kwasy tłuszczowe omega to ważny składnik diety w chorobie Hashimoto,

Witamina D – ma duże znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Witamina D występuje w niewielkiej ilości w żywności pochodzenia zwierzęcego. Jest ona produkowana także w wyniku działania promieni słonecznych na skórę – aby jednak jej skórna synteza zaszła należy, w naszym klimacie, wystawiać się na słońce minimum 15 minut, w letni ubraniu, w godzinach 10-15 – w okresie wiosenno-letnim. W okresie od września do kwietnia zalecana jest suplementacja tej witaminy. W przypadku osób chorych na chorobę Hashimoto może być zalecana suplementacja także przez cały rok.

Prawidłowo zbilansowana dieta w chorobie Hashimoto dostarcza brakujących składników pokarmowych, zabezpiecza organizm przed jego niedoborami oraz wycisza procesy zapalne, które mają pierwotną przyczynę w powstawaniu tej choroby autoimmunologicznej.

Co szkodzi tarczycy?

Dieta w chorobie Hashimoto musi wykluczać niektóre składniki pożywienia.  Zalicza się tutaj m.in. tioglikozydy obecne w warzywach takich jak kapusty, brokuł, kalafior, jarmuż itp. Związki te mogą upośledzać przyswajanie jodu. Nie należy jednak z nich zupełnie rezygnować, a jedynie ograniczyć ich spożycie, ponieważ są cennym źródłem wielu pożądanych w diecie składników.

 

Niekorzystnie będzie działała także soja, ze względu na występowanie w niej dużych ilości izoflawnów utrudniających wchłanianie jodu oraz fitynianów ograniczających przyswajanie m.in żelaza i cynku. Fityniany znajdują się także w warzywach strączkowych i zbożach, m.in. kaszy jaglanej – te produkty również warto ograniczyć, ale nie eliminować z diety. Ze względu na częstsze w grupie chorych na chorobę Hashimoto występowanie celiakii i nadwrażliwości na gluten nie związanej z celiakią, może być konieczne odstawienie produktów zawierających gluten (zbóż glutenowych i produktów przetworzonych zawierających ten składnik).

W przypadku kazeiny – białka mleka, na które liczny odsetek społeczeństwa wykazuje reakcję alergiczną może być zasadne odstawienie mleka i jego produktów. Tłumaczy się to eliminacją składnika negatywnie oddziałującego na funkcjonowanie układu odpornościowego.


Bibliografia

  1. Stolińska H. I Wolańska D. Składniki pokarmowe istotne w niedoczynności tarczycy, Żywienie człowieka i metabolizm, 21012, XXXIX, nr 3, 221-231
  2. Omeljaniuk W.J, Dziamianowicz M., Naliwajko S.K, Bartosiuk E. Markiewicz-Żukowska R, Borawska H.B. Ocena sposobu żywienia pacjentek z chorobą Hashimoto, Bromat. Chem. Toksykol., XLIV, 2011, 3, str. 428-433
  3. Przybylik-Mazurek E., Hubalewska-Dudejczyk A., Huszno B. Niedoczynność tarczycy na tle autoimmunologicznym, Alergologia Immunologia 2007, tom 4, numer 3-4
  4. Jarosz M., Stolińska H., Wolańska D. Żywienie w niedoczynności tarczycy, Poradnik dla lekarzy i pacjentów, wyd. PZWL, Warszawa 2014
  5. Płudowski P , Karczmarewicz E. , Bayer M., Carter G. , Chlebna-Sokół D. , Czech-Kowalska J. , Dębski R. , Decsi T. , Dobrzańska A. , Franek E. , Głuszko P., Grant W.B., Holick M. F., Yankovskaya L., Konstantynowicz J, Książyk J.B, Księżopolska-Orłowska K, Lewiński A., Litwin M, Lohner M , Lorenc R.S , Łukaszkiewicz J., Marcinowska-Suchowierska E., Milewicz A., Misiorowski M, Nowicki M., Povoroznyuk V., Rozentryt P., Rudenka E., Shoenfeld Y, Socha P., Solnica B., Szalecki M., Tałałaj M., Varbiro S., Żmijewski M.A., 2013, Wytyczne suplementacji witaminą D dla Europy Środkowej — rekomendowane dawki witaminy D dla populacji zdrowej oraz dla grup ryzyka deficytu witaminy D, Endokrynologia Polska DOI: 10.5603/EP.2013.0012 Tom/Volume 64; Numer/Number 4/2013 ISSN 0423–104X
  6. Catassi C.,1Bai C. B., Bonaz B., Bouma G, Calabrò A., Carroccio A, CastillejoG. Ciacci C., Cristofori F. , Dolinsek J., Francavilla R., Elli R., Green P.,Holtmeier W., Koehler P., Koletzko S, Meinhold Sanders D., Schumann M., Schuppan D., Ullrich R.,Vécsei A.,Volta U, Zevallos V., Sapone A., Fasano A., 2013, Non-Celiac Gluten Sensitivity: The New Frontier of Gluten Related Disorders, Nutrients. 2013 Oct; 5(10): 3839–3853/
  7. Rostami K., Hogg-Kollars S., PhD studen, Anonymous, patient, 2012, A Patient’s Journey Non-coeliac gluten sensitivity, BMJ 2012;345:e7982,
  8. Volta U., De Giorgio R., 2012, New understanding of gluten sensitivity, Nat Rev Gastroenterol Hepatol., 2012 Feb 28;9(5):295-9
  9. Kryczyk J., 2015, Żywienie w chorobach tarczycy, Materiały dla uczestników kursu Nutri Center – Centrum Edukacji i Poradnictwa Żywieniowego
  10. http://www.endokrynologia.net/ (2015.07.22), Endokrynologia Poradnik dla pacjenta, dr med. Jacek Belomski – blog

2 Komentarze

  1. AnAd pisze:

    Niesamowite, wszędzie piszą że w przypadku Hashimoto jod nie jest wskazany.
    ….tak więc choroba Hashimoto nie jest wynikiem braku jodu w organizmie a reakcją na jego obecność, dlatego zażywanie większych dawek tego minerału dodatkowo obciąża osłabiony gruczoł. To przez jod w chorobie Hashimoto gruczoł tarczycy powiększa się i staje się bardzo twardy w dotyku. Chory ma wtedy fatalne samopoczucie i jest kompletnie wyczerpany. O ile jod jest bardzo pożytecznym suplementem dla ludzi z niedoczynnością tarczycy o tyle staje się on niebezpieczny dla tych, którzy cierpią na chorobę Hashimoto.

    • Centrum Medyczne VIMED pisze:

      Rzeczywiście, nadmiar jodu w diecie jest niekorzystny w chorobie Hashimoto, ale trzeba też pamiętać, że nadmiar każdego minerału czy witaminy nie jest korzystny w ogóle. Nadmiar czy niedobór jodu w diecie jest czynnikiem, który może mieć wpływ na rozwój wielu schorzeń tarczycy. W przypadku choroby Hashimoto zaś zdarza się, że nawet poziom, który przez większość zdrowych osób jest dobrze tolerowany, to u osób z chorobą Hasimoto już nie. Warto zwrócić także uwagę, że jod jest składnikiem w diecie Polaków, na który zapotrzebowanie jest najczęściej niepokrywane. W artykule zwrócono uwagę jakie składniki są istotne w schorzeniach tarczycy (w tym Hashimoto) i poprzez wskazanie produktów bogatych w jod chodziło tylko i wyłącznie o pokrycie zapotrzebowanie na ten składnik, a nie o przekraczanie tego zapotrzebowania (czyli nadmierną podaż).

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *