Uważaj na epidemię osteoporozy!

Osteoporoza zbiera plon wśród coraz to młodszych osób. Dowiadujemy się, że chorują na nią już nawet Ci ok. 40 roku życia. I wbrew powszechnej opinii, głównym winowajcą nie jest dieta uboga w produkty mleczne kojarzone z dużą zawartością wapnia! Choroba ta jest bardziej złożona i zależna od kilku, innych czynników. Warto je poznać, gdyż sama w sobie znacząco podnosi ryzyko złamań kości, a co gorsza, wiąże się z bólem, niepełnosprawnością, obniżoną jakością życia, a nawet – przy złamaniu kości udowej – ze zwiększonym ryzykiem zgonu. Kość, zbudowana głównie z wapnia, fosforu, magnezu i innych składników mineralnych to żywa i bardzo dynamiczna tkanka. Jej wytrzymałość zależy od gęstości mineralnej, tj. od ilości zawartych w niej składników mineralnych. Warto wiedzieć, że pomiędzy 25 a 30 rokiem życia, minerały zaczynają się naturalnie rozkładać. W momencie, gdy proces ten przebiega zbyt szybko, dochodzi do rozpoznania osteopenii (stanu początkowego osteoporozy) lub właściwej osteoporozy.

Osteoporoza dotyka częściej kobiet, głównie tych po menopauzie. Warto podkreślać, że najistotniejsze czynniki zwiększające ryzyko powstania osteoporozy wskazane przez Światową Organizację Zdrowia to:

• zbyt niska aktywność fizyczna – głównie mało ćwiczeń siłowych,
• niedobór witaminy D,
• dieta niedoborowa w składniki mineralne, szczególnie w wapń.

Fakty i mity: produkty mleczne vs. osteoporoza

Najwięcej kontrowersji pojawia się wokół produktów mlecznych, jako ukształtowane w świadomości ludzkiej jedyne, wartościowe źródło wapnia. Tymczasem, nie wykazano żadnych znaczących różnic pomiędzy częstotliwością występowania osteoporozy u osób nie spożywających produktów mlecznych, a pacjentami, których dieta zawierała produkty mleczne.

Jedna z najsilniejszych kampanii reklamowych, która wyryta została w masowej świadomości, była przeprowadzona przez przemysł mleczarski. Z ulotek, plakatów oraz ust licznych gwiazd show biznesu dowiadujemy się, że dieta bogata w produkty mleczne jest niezbędna w profilaktyce rozwoju osteoporozy. Może wskazania te są skutkiem presji ze strony przemysłu mleczarskiego, który ma ogromne wpływy i fundusze? Czyż nie paradoksem jest fakt, że w krajach, w których spożywa się najwięcej produktów mlecznych (głównie Finlandia oraz Stany Zjednoczone) choroba ta występuje najczęściej? Z ostatnich badań jasno wynika, że wykluczenie produktów mlecznych z menu nie zwiększa ryzyka zachorowania na osteoporozę. Ponadto, częstotliwość urazów kości jest dużo niższa u społeczeństw stosujących dietę pozbawioną produktów mlecznych.

Czy zatem dieta ma wpływ na kości?

Najważniejszy czynnik wpływający na stan zdrowia kości nie ma związku z jedzeniem! Najlepsze efekty w budowaniu kośćca przynoszą regularne ćwiczenia obciążeniowe, które znacznie poprawiają gęstość kości. Aby kości były mocne, zdrowe i silne należy podnosić ciężary, spacerować, biegać, skakać lub wykonywać inne ćwiczenia wzmacniające przynajmniej 3 razy w tygodniu. Kolejną ważną rolę w mineralizacji kości odgrywa witamina D, która rozbija z wapniem stare komórki kostne wbudowując na ich miejsce nowe. Jeśli chcemy dowiedzieć się, czy dostarczamy organizmowi wystarczającej ilości witaminy D, wystarczy wykonać proste badanie krwi. Optymalny poziom powinien wynosić około 50 ng/ml. Większości z nas wiele brakuje do spełnienia tej normy, dlatego bardzo ważne jest przebywanie ok. 20 minut dziennie na słońcu. Należy pamiętać, że promienie słoneczne to najlepsze źródło tej witaminy. A jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o jej działaniu, zapraszamy do lektury: Witamina D – suplementować czy nie?