Dieta dla oczu

[error]
AMD (age-related macular degeneration) – związane z wiekiem zwyrodnienie plamki żółtej – to choroba narządu wzroku prowadząca do trwałych zmian w siatkówce i naczyniówce, w wyniku których dochodzi do nieodwracalnej, całkowitej lub częściowej utraty wzroku.
[/error]

Objawy AMD to:

Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem to najczęstsza przyczyna ślepoty osób dorosłych na świecie. Ocenia się, że aż 30% populacji po 70. roku życia dotkniętych jest tą chorobą. Szacuje się, że zwyrodnienie plamki związane z wiekiem występuje u około 1,5 mln populacji Polski.
Wraz z wydłużeniem się średniego wieku życia wzrosła zachorowalność na AMD. Obok wieku znane są także inne czynniki odpowiedzialne za zwiększone występowanie AMD w ostatnich latach.
[clearboth]
Są to głównie: otyłość, nadciśnienie, miażdżyca, mała aktywność fizyczna, palenie tytoniu (bardziej narażone na AMD są też osoby, które paliły w przeszłości). Kobiety częściej chorują na zwyrodnienie plamki niż mężczyźni. Znane są sposoby zapobiegania tej chorobie. I tak w profilaktyce wystąpienia AMD stosuje się dietę obfitującą w antyoksydanty, cynk i selen, kwasy tłuszczowe EPA i DHA, a mniejsze spożycie cukrów i tłuszczu.

Spośród antyoksydantów największe znaczenie w profilaktyce AMD mają: witamina A i karotenoidy (szczególnie luteina i zeoksantyna), witamina E oraz witamina C. Ponadto ogromne działanie profilaktyczne wykazują wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Należy pamiętać, że powyższe składniki znajdziemy w żywności, dlatego też odpowiednio skomponowana dieta odgrywa kluczącą rolę w profilaktyce AMD. Witaminę A znajdziesz w jajach, rybach, tranie i wątrobie.
[clearboth]
Jej roślinna forma to karoten, którego źródłem są czerwone i pomarańczowe owoce oraz warzywa. Witamina A ma ogromne właściwości antyoksydacyjne oraz polepszające widzenie w ciemności.

Do karotenoidów należy też luteina i zeoksantyna. Luteina i zeaksantyna stanowią naturalny filtr dla promieniowania słonecznego, inicjującego powstawanie wolnych rodników, które uszkadzają siatkówkę i naczyniówkę oka. Mimo, że są to związki o pomarańczowej barwie to ich najbogatszym źródłem są zielone warzywa (szpinak, brokuły, kapusty, seler, brukselka, por i inne). Dzieje się tak, ponieważ roślinny, zielony barwnik, chlorofil jest przeważającym w tych produktach.
[clearboth]
Badania dowodzą, że suplementacja luteiną i zeaksantyną skutkuje mniejszym prawdopodobieństwem zachorowania na AMD. Mimo, że zawartość luteiny obniża się po zaprzestaniu suplementacji to jej zwiększona gęstość w siatkówce utrzymuje się nawet kilka tygodni. W celu prewencji AMD zaleca się przyjmowanie suplementów luteiny i zeaksantyny minimum pięć razy w tygodniu w jednej dawce 6-14mg.

Silne właściwości ochronne w stosunku do fotoreceptorów oka wykazuje witamina E. W diecie źródłem witaminy E są orzechy, oleje i ziarna zbóż. Do odtworzenia zasobów witaminy E niezbędna jest witamina C, która znajduje się między innymi w owocach dzikiej róży, porzeczkach, truskawkach i cytrusach. W Polsce jej bogatym źródłem są również ziemniaki ze względu na wielkość ich spożycia. Stwierdzono, że małe spożycie witaminy C koreluje z częstszym występowaniem AMD.
[clearboth]
Osoby palące tytoń mają większe zapotrzebowanie na witaminę C, dlatego powinny szczególną uwagę zwrócić na jej wysoką podaż w diecie. Witamina C pełni również funkcje ochronne przed utlenianiem w stosunku do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które obok wymienionych związków również wykazują działanie ochronne narządu wzroku.

Spośród wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które odgrywają znaczną rolę w terapii AMD są EPA iDHA. Są to kwasy tłuszczowe wykazujące właściwości przeciwzapalne. Owoce morza i tłuste ryby oraz oleje lniany i rzepakowy są dobrym źródłem tych kwasów. Wiele produktów spożywczych jest wzbogaconych w kwasy tłuszczowe omega – 3. Zalecane dzienne spożycie DHA i EPA waha się od 190 do 650mg/dobę. Niestety wciąż średnie spożycie dobowe jest niższe niż zalecane co stwarza ryzyko wystąpienia AMD i innych chorób oczu.
[clearboth]

Efekt profilaktyczny osiągniesz poprzez jadłospis bogaty w produkty będących ich źródłem, czyli: warzywa, owoce, nasiona, orzechy, oraz ryby i owoce morza, a także olej lniany i rzepakowy. W szczególnych przypadkach, gdy niezachowana jest właściwa podaż substancji antyoksydacyjnych oraz kwasów omega-3, niezbędna jest suplementacja odpowiednimi preparatami.
[framed_box]
Podsumowując, najskuteczniejszym sposobem zapobiegania wystąpieniu AMD oraz spowolnieniu postępu zwyrodnienia jest zmiana stylu życia – zaprzestanie palenia, regularny wysiłek fizyczny oraz odpowiednia dieta.
[/framed_box]