Quinoa to święte zboże dawnych Inków. Od tysiącleci uprawiane było na stokach Andów. Po okresie zapomnienia wraca do łask z powodu niezwykłych wartości odżywczych. Komosa ryżowa nie jest zbożem, jest bardziej spokrewniona ze szpinakiem i burakiem.
Składniki aktywne i właściwości komosy.
Ziarna quinoa zawierają znacząco więcej cynku niż inne zboża. Są bogate w potas, magnez, żelazo, miedź, mangan, witaminy z grupy B oraz witaminę E. Nasiona komosy cechują się obecnością wszystkich aminokwasów egzogennych, czyli takich, które nie są syntetyzowane w organizmie i muszą być dostarczane w pożywieniu.
Komosa ryżowa jest doskonałym źródłem białka, w przeciwieństwie do zbóż zawiera dużo lizyny, fenyloalaniny, tyrozyny, cysteiny i metioniny, aminokwasów, które są ograniczającymi dla innych zbóż. Jest produktem wysokobiałkowym (14-18%), niskokalorycznym i nie zawiera glutenu. To decyduje o jej walorach dietetycznych. Węglowodany stanowią w surowcu ok. 60 %, a błonnik ok. 7 %. Ilość zgromadzonych tłuszczy jest wyższa niż w nasionach innych roślin zbożowych. Bezglutenowe ziarno quinoa zawiera 5 % tłuszczu, czyli 2,5 razy więcej niż pszenica. Tłuszcz ten stanowią jednak w głównej mierze nienasycone, długołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Nawet w 4,3 % mogą się one składać z kwasu alfa-linolenowego, występującego z reguły tylko w rybach i należącego do grupy kwasów omega-3.
[clearboth]
W skorupce występują również saponiny, dzięki którym produkty z komosy mogą wykazywać działanie między innymi przeciwalergiczne, przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne, przeciwwirusowe i immunostymulujące. Saponiny, czyli naturalne gorzkie glikozydy wykazują również działanie rozrzedzające krew.
Jak przyrządzać komosę quinoa.
Przed przygotowaniem należy dobrze wypłukać, aby usunąć saponiny. Na rynku dostępne są już jednak odmiany o obniżonej zawartości glikozydów. Redukcja jest możliwa dzięki pozbawieniu nasion ich zewnętrznych warstw. Odbywa się to na drodze obróbki mechanicznej. Obecność saponiny dyskwalifikuje jednak quinoa jako składnik pożywienia dla niemowląt i małych dzieci. Bardzo szybko kiełkuje, po 8 godz. moczenia i 12 (lub mniej) godz. kiełkowania kiełki są gotowe do spożycia. Smak kiełków jest słodkawy przez co nadają się same w sobie lub w mieszance z innymi kiełkami do wytwarzania mleczek kiełkowych.
Ziarna quinoa przyrządza się w taki sam sposób jak ryż. Różnica polega jedynie na znacznie krótszym czasie gotowania. Quinoa z powodzeniem zastępuje dodatki takie jak ziemniaki, kaszę, makaron czy ryż i może być wspaniałym komponentem zup oraz dań jednogarnkowych. Mąka z quinoa stanowi doskonałą podstawę zapiekanek na słodko i na słono. Warzywo to jest również dostępne w postaci śrutu lub płatków, które można schrupać w świeżym müsli. Liście tej rośliny mogą być spożywane na surowo w sałatkach lub gotowane jak szpinak.
