Dna moczanowa (artretyzm) jest bolesną formą stanu zapalnego
stawów, znaną już od czasów starożytnych. Niekiedy nazywana bywa chorobą królów, ponieważ jej rozwój często powiązany był ze spożywaniem nadmiernych ilości jedzenia i alkoholu, na co niegdyś mogli pozwolić sobie tylko potężni i bogaci. W dzisiejszych czasach dna moczanowa może dotknąć każdego, a czynników ryzyka jest bardzo wiele.
Dna moczanowa pojawia się, gdy w krwiobiegu wzrasta poziom kwasu moczowego, który odkłada się w stawach w postaci kryształków moczanów, powodując rozdzierający ból i obrzęk. Najczęściej dochodzi do tego, kiedy nasze nerki nie są w stanie poradzić sobie z wydalaniem nadprodukowanego przez organizm kwasu moczowego. U niektórych ten podwyższony poziom kwasu moczowego – stan nazywany hiperurykemią – jest dziedziczny. Inni doprowadzają do niego poprzez niewłaściwy tryb życia i odżywania.
Do czynników mogących wyzwolić napad dny moczanowej należą: stosowanie leków moczopędnych powodujących niekiedy zatrzymanie nadmiaru kwasu moczowego w organizmie, nadmierna aktywność fizyczna, nadużywanie alkoholu, stres psychiczny oraz żywność o dużej zawartości puryn. Badania chińskie i amerykańskie pokazują, że ryzyko ataku dny moczanowej zwiększa się u ludzi
zbyt rzadko sięgających po warzywa i owoce,
spożywających nadmierne ilości mięsa, owoców morza, alkoholu i kawy, produkty te zwiększają bowiem poziom kwasu moczowego we krwi.
Kto jest szczególnie narażony na rozwój choroby?
W krajach rozwiniętych na hiperurykemię cierpi ok. 4,5–12% populacji. Stan ten i związane z nim komplikacje najczęściej występują u mężczyzn, głównie po 35. roku życia, u kobiet po menopauzie oraz u osób z chorobami nerek. Na wystąpienie dny moczanowej narażeni są też ludzie zmagający się z otyłością, nadciśnieniem, hiperlipidemią (wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów) oraz cukrzycą. Dna może również występować rodzinnie.
Jakie są objawy dny moczanowej?
Podczas gdy większość stanów zapalnych stawów rozwija się powoli, atak dny moczanowej następuje szybko i nagle, często w nocy.
Najczęściej choroba atakuje stawy dużego palca u nogi, powodując duży ból i zaczerwienienie, ale może również rozwijać się w stopach, kostkach i kolanach, rzadziej w łokciach, dłoniach i innych stawach. W wyniku rozwoju dny moczanowej w zaatakowanych obszarach często powstają guzki dnawe.
Jakie mogą być powikłania choroby?
Nawracające ataki dny moczanowej nie tylko są bolesne, ale przede wszystkim mogą prowadzić do trwałych uszkodzeń zaatakowanych tkanek. Jeśli podagra nie jest leczona, kwas moczowy nieustannie krystalizuje się w stawach i tkankach miękkich, powodując ich uszkodzenia i stany zapalne. W zależności od lokalizacji kryształków, uszkodzeniu mogą ulec stawy, miąższ nerek, kanaliki i pęcherzyki nasienne, oczy, a także serce i zastawki serca. Zwiększa się również ryzyko powstania kamieni nerkowych.
Na czym polega leczenie podagry?
Podczas leczenia choroby istotne jest utrzymanie poziomu kwasu moczowego we krwi poniżej 6,0 mg/dL – jest to wartość, która obniża ryzyko powstania kolejnych ataków i dalszych uszkodzeń stawów. Przydatne są tu leki zmniejszające poziom kwasu moczowego we krwi, ale przede wszystkim należy wprowadzić natychmiastowe zmiany w stylu życia. Dla uzyskania optymalnych wyników leczenia ważne jest przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów, redukcja
otyłości, cholesterolu oraz nadciśnienia, a także przestrzeganie odpowiedniej diety.
Należy unikać:
- wędlin,
- podrobów, szczególnie wątróbki i grasicy,
- tłustych ryb, zwłaszcza szprotek, sardynek, śledzi, ale także pstrąga,
- owoców morza,
- wywarów mięsnych i na kościach oraz galaret mięsnych i rybnych,
- szczawiu,
- szpinaku,
- suchych nasion roślin strączkowych (dozwolone w umiarkowanych ilościach),
- czarnej herbaty,
- kawy,
- alkoholu,
- kakao.
Dozwolone produkty to:
- owoce,
- warzywa (z wyjątkiem roślin strączkowych, szczawiu i szpinaku),
- jaja,
- kasze,
- ryż brązowy, czarny, czerwony, dziki,
- pieczywo pełnoziarniste,
- orzechy,
- pestki słonecznika, dyni, sezamu, siemię lniane,
- ryby w umiarkowanych ilościach, najmniej puryn zawierają: sandacz, dorsz, flądra, lin,
- sery w umiarkowanych ilościach,
- herbata owocowa i herbaty ziołowe (oprócz herbat moczopędnych),
- woda.
[framed_box bgColor=”#E5FFE4″]Warto pamiętać, że opisanych tu zasad powinny przestrzegać nie tylko osoby, u których zdiagnozowano już dnę moczanową, ale także te znajdujące się w grupie ryzyka, a więc obciążone genetycznie bądź cierpiące na któreś ze schorzeń sprzyjających rozwojowi podagry.
[/framed_box]