ADHD dorosłych

Co to jest zespół nadpobudliwości psychoruchowej – ADHD?

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (z ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder – ADHD) jest jednym z najpowszechniejszych problemów rozwojowych dzieciństwa. Stan ten charakteryzuje się brakiem uwagi, nadpobudliwością i impulsywnością. Choć dawniej uważane za schorzenie dotyczące wyłącznie małoletnich, obecnie wiadomo, że około 2/3 dzieci dotkniętych ADHD nie wyrasta ze swojej choroby.

ADHD u dorosłych

Dorośli z ADHD miewają trudności z: zapamiętywaniem informacji, koncentracją, a także m.in. zakończeniem prac w terminie. Jeśli chorzy nie poradzą sobie z powyższymi trudnościami, mogą one powodować problemy emocjonalne, społeczne i zawodowe. Osoby pełnoletnie z ADHD bez odpowiedniego leczenia zazwyczaj prowadzą chaotyczny tryb życia, łatwo uzależniają się od środków farmakologicznych i alkoholu.

Typowe zachowania i problemy dorosłych ADHD

Następujące zachowania i problemy mogą wynikać bezpośrednio z ADHD lub mogą być wynikiem problemów adaptacyjnych:

• ciągłe spóźnienia
• zapominanie
• niepokój
• niska samoocena
• problemy z zatrudnieniem
• trudności z kontrolowaniem gniewu
• impulsywność
• nadużywanie substancji odurzających
• słabe umiejętności organizacji
• frustracja
• znudzenie
• trudności z koncentracją podczas czytania
• wahania nastroju
• depresja
• problemy w związkach.

Zachowania te objawiać się mogą w stopniu łagodnym lub ciężkim i mogą pojawiać się w różnych sytuacjach lub być obecne przez cały czas. Niektórzy dorośli z ADHD mogą nie być w stanie skoncentrować się, jeśli są zainteresowani lub podekscytowani tym, co robią. Mogą mieć trudności w każdej poważniejszej sytuacji. Niektórzy szukają stymulacji, a inni jej unikają. Ponadto dorośli z ADHD mogą być wycofani i aspołeczni lub mogą być zbyt społeczni i nie potrafią być sami.

Utrata poczucia własnej wartości w szkole związana z ADHD

Dorośli z ADHD mogą mieć:

• w przeszłości słabsze osiągnięcia edukacyjne
• w szkole byli częściej karani i pouczani
• nie kończyli edukacji zgodnie z planem, musieli powtarzać rok
• częściej porzucali szkołę.

Utrata poczucia własnej wartości w pracy związana z ADHD

Dorośli z ADHD są bardziej narażeni na:

• częste zmiany pracy
• nieefektywne działanie
• mniejsze osiągnięcia w pracy.

Utrata poczucia własnej wartości w społeczeństwie związana z ADHD

Dorośli z ADHD:

• mają niższy status społeczno-ekonomiczny
• mają problemy związane z prowadzeniem pojazdów: są częściej zatrzymywani za przekroczenie prędkości, tracą prawo jazdy, biorą udział w większej liczbie wypadków
• częściej używają substancji nielegalnych
• palą papierosy.

Utrata poczucia własnej wartości w związkach związana z ADHD

Dorośli z ADHD są bardziej narażeni na:

• problemy małżeńskie i częste zmiany partnerów
• częste separacje i rozwody.

Leczenie dietą

Już w 1998 roku eksperci z Narodowego Instytutu z USA ogłosili, że sposób odżywiania znacząco wpływa na przebieg zespołu ADHD. Choć nie ma jednoznacznych dowodów pozwalających stwierdzić, że prawidłowy sposób odżywiania może zmniejszyć objawy tej choroby, wielu naukowców zachęca do modyfikacji dotychczasowej diety.

W wielu badaniach wykazano, że ADHD może być skutkiem niedoboru jakiegoś składnika pokarmowego lub alergii pokarmowej. Pomimo, że zagadnienie to nie zostało całkowicie wyjaśnione, eksperci zalecają stosowanie diety eliminacyjno-rotacyjnej. Wyeliminowanie z diety niektórych produktów może mieć bowiem znaczący wpływ na złagodzenie objawów tej choroby.

W najnowszych badaniach opublikowanych w czasopiśmie The Lancet wykazano, że restrykcyjna dieta eliminacyjna może doprowadzić do zdecydowanej poprawy objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej.

Ponadto, zaleca się, aby dieta bogata była w te składniki odżywcze, które wpływają na prawidłową pracę mózgu. Z tego powodu w codziennym menu nie powinno zabraknąć takich produktów jak orzechy, nasiona, ryby, rośliny strączkowe, warzywa, produkty pełnoziarniste czy jaja. Produkty te zawierają witaminy z grupy B, cynk, kwasy tłuszczowe omega-3, lecytynę oraz przeciwutleniacze, które stymulują aktywność mózgu i poprawiają sprawność umysłową.

Leczenie bez środków farmakologicznych

• indywidualne terapie poznawcze i behawioralne w celu zwiększenia poczucia własnej wartości
• trening relaksacyjny i zarządzanie stresem w celu zmniejszenia niepokoju
• nauka strategii organizowania domu i pracy
• szkolenia przygotowujące do pracy, poprawiające wydajność pracy
• wychowanie w rodzinie.

Dokładna ocena objawów, planowanie leczenia, zalecenie odpowiednich leków, terapii indywidualnej, edukacji i pomocy w rodzinie są niezbędne, aby pomóc dorosłym z zespołem ADHD od nowa budować swoje poczucie własnej wartości. Ponieważ ADHD jest często związane z innymi chorobami, takimi jak specyficzne trudności w uczeniu się, depresja, zaburzenia lękowe i nastroju, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne i uzależnienia od substancji odurzających, szczegółowa ocena jest pierwszym krokiem w tworzeniu kompleksowych, niestandardowych terapii.

Mimo, że większość ludzi nie wyrasta z zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, uczą się z tym żyć i normalnie funkcjonować. Jeśli trudności związane z ADHD są leczone w odpowiedni sposób przez całe życie, pacjenci żyją normalnie bez objawów choroby.