Zmień dietę! Ustrzeż się przed chorobą!

Michael J.Fox, Muhammad Ali, Mao Tse Tung i Jan Paweł II – znani, niezwykle popularni, zupełnie różni, a jednak łączy ich wspólny los – ta sama choroba. W związku z obchodzonym wczoraj Światowym Dniem Osób z Chorobą Parkinsona, chcielibyśmy przybliżyć czytelnikom naszego newslettera specyfikę tego schorzenia, a także poinformować o najnowszych doniesieniach naukowych badających wpływ różnych elementów diety na zmniejszenie ryzyka zachorowania.

Choroba Parkinsona to postępujące, zwyrodnieniowe zaburzenie funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Nieuchronnie prowadzi do znacznego ograniczenia sprawności ruchowej, zaburzeń równowagi, a w konsekwencji uniemożliwia samodzielne funkcjonowanie. Do charakterystycznych objawów dochodzi z powodu zmian zwyrodnieniowych komórek nerwowych w istocie czarnej i innych obszarach mózgu. Neurony istoty czarnej wytwarzają neuroprzekaźnik – dopaminę, stąd nazywa się je neuronami dopaminergicznymi.
[clearboth]
Konsekwencją zaburzenia funkcji tych neuronów jest niedobór dopaminy w istocie czarnej oraz w części kresomózgowia i przewaga aktywności neuronów glutaminergicznych, które hamują jądra wzgórza. Kliniczne objawy pojawiają się dopiero, gdy dojdzie do obumarcia ok. 80 procent komórek wytwarzających dopaminę.

Do charakterystycznych objawów tej jednostki chorobowej zaliczamy:

Czynniki wywołujące te zmiany zwyrodnieniowe nie zostały dostatecznie określone, jednak przynajmniej część z nich to czynniki genetyczne. Naukowcy z całego świata prowadzą badania nad działaniem różnych czynników, które mogą mieć wpływ na rozwój, a także na zahamowanie lub spowolnienie zwyrodnieniowych zmian w komórkach istoty czarnej. Jednym z badanych faktorów są składniki diety. Badacze z Harvard School of Public Health w Bostonie przeprowadzili pierwszą próbę zbadania zależności między przyjmowaniem flawonoidów a ryzykiem wystąpienia choroby Parkinsona. Uzyskane przez nich wyniki dowodzą, że flawonoidy, a zwłaszcza antocyjany – występujące głównie w owocach jagodowych – mogą działać ochronnie na układ nerwowy człowieka i mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.

Inne wyniki badań donoszą, że spożywanie dużych ilości mleka i jego przetworów może mieć związek z podwyższonym ryzykiem choroby Parkinsona u mężczyzn. Naukowcy z amerykańskiego National Institute of Environmental Health Sciences w Research Triangle Park przeprowadzili badania na grupie ponad 130 tys. osób – kobiet i mężczyzn. Przez ponad 9 lat zbierano szczegółowe wyniki badań na temat diety i innych elementów stylu życia pacjentów oraz śledzono ich stan zdrowia.

Na podstawie uzyskanych wyników, postawiono hipotezę, że mężczyźni, którzy spożywali najwięcej nabiału, przede wszystkim mleka, byli najbardziej narażeni na chorobę Parkinsona. Ich ryzyko zachorowania na chorobę Parkinsona było o 60 proc. wyższe niż u pacjentów z grupy o najniższym spożyciu nabiału. Podobnie jak w poprzednich badaniach nie udało się ustalić czy taka zależność dotyczy także kobiet. Wyniki na ten temat były bowiem niejednoznaczne. 
[clearboth]
Na razie naukowcy nie wiedzą, jak wyjaśnić zależność między spożyciem nabiału a ryzykiem Parkinsona u mężczyzn. Jak zaznacza prowadzący badania, dr Honglei Chen, ani jego zespół, ani inni naukowcy nie wykazali, aby za ten związek odpowiadał którykolwiek ze składników mleka, jak np. tłuszcz, wapń, witamina D czy inne witaminy. Istnieje natomiast teoria, że winne mogą być obecne w mleku resztki pestycydów lub innych związków, które wraz z upływem czasu stopniowo uszkadzają tkankę nerwową.

Na łamach magazynu naukowego “Neurology” ukazał się artykuł informujący, że dieta bogata w witaminę B6 może obniżać ryzyko zachorowania na omawianą przypadłość. Ryzyko wystąpienia tego schorzenia jest większe u osób z wysokim poziomem aminokwasu homocysteiny we krwi. Związek ten może uszkadzać komórki nerwowe mózgu. Wiadomo jednocześnie, że na poziom homocysteiny w organizmie wpływają trzy witaminy: B6, B12 i kwas foliowy. Aby sprawdzić, czy wysoka zawartość tych witamin w diecie może obniżać ryzyko Parkinsona, naukowcy z Erasmus Medical Center w Rotterdamie objęli badaniami grupę 5 tys. 289 mężczyzn i kobiet w wieku 55 lat i starszych. Na początku żaden z uczestników doświadczenia nie miał objawów tej choroby. Stan ich zdrowia śledzono przez ok. 10 lat. W tym czasie Parkinsona zdiagnozowano u 72 osób z badanej grupy. Analiza wykazała, że im bardziej bogata w witaminę B6 była dieta danej osoby, tym niższe było ryzyko rozwoju Choroby Parkinsona. Jak spekulują badacze, najprawdopodobniej jest to zasługa własności przeciwutleniających tej witaminy, czyli zdolności zwalczania wolnych rodników. Te aktywne cząsteczki, będące produktem ubocznym procesów metabolicznych, mają znacząco destrukcyjny wpływ na komórki i tkanki.

Także nienasycone kwasy tłuszczowe są ważnymi składnikami błon komórkowych neuronów i posiadają właściwości neuroprotekcyjne, przeciwutleniające, a także przeciwzapalne. Własności te poddano analizie w związku z wpływem na ryzyko wystąpienia choroby. Wnioski naukowców z Department of Epidemiology and Biostatistics, Erasmus Medical Center w Roterdamie sugerują, że wysokie spożycie nienasyconych kwasów tłuszczowych może chronić przed chorobą Parkinsona.

Zdrowa dieta z dużą ilością wody jest podstawą dobrego odżywiania, niezależnie od występowania choroby Parkinsona. Jednak dla tych, którzy zmagają się z PD (Parkinson’s Desease) jest to szczególnie ważne. W tym przypadku dieta jest szczególnie istotna, gdyż zdrowe odżywianie może pomóc w utrzymaniu silnych kości, zmniejszając tym samym prawdopodobieństwo ich złamania przy częstych w tym schorzeniu upadkach. Pomaga również w walce z nawracającymi zaparciami.

Do metod leczenia objawowego należą zarówno leki jak i zabiegi neurochirurgii. Metody te w żaden sposób nie zatrzymują postępu choroby Parkinsona, ale na okres kilku lat (średnio 2–3 lata) dają poprawę objawów klinicznych przez co zwiększają komfort życia.

Nową metodą, wykorzystywaną w pomocy osobom z tym schorzeniem może stać się coraz bardziej doceniana tlenoterapia hiperbaryczna. Badacze z Włoch i Rosji zanotowali sukcesy w leczeniu pacjentów tlenem pod ciśnieniem. Wysycone tlenem środowisko, w którym znajduje się Pacjent podczas zabiegu pomaga zniwelować uszkodzenia komórek w wielu przypadkach. Wyniki amerykańskich badań sugerują, że terapia HBO może mieć potencjalne zastosowanie w leczeniu chorych z PD, nie powodując nieprzewidzianych skutków ubocznych. Amerykański Urząd ds. Żywności i Leków uznał tlenoterapię hiperbaryczną jako realną metodę leczenia wielu dolegliwości. Wspomaga ona gojenie uszkodzonych tkanek wszystkich części ciała oraz indukuje wzrost komórek na każdym poziomie. Terapia ta może przyczynić się do poprawy jakości zarówno zdrowia jak i całego życia.

Bibliografia:

1. “Eating berries may lower risk of Parkinson’s.” American Academy of Neurology, February 13, 2011
2. Honglei Chen, Eilis O’Reilly, Marjorie L. McCullough, Carmen Rodriguez, Michael A. Schwarzschild, Eugenia E. Calle, Michael J. Thun, Alberto Ascherio (2007): Consumption of Dairy Products and Risk of Parkinson’s Disease. Am. J. Epidemiol. (2007) 165(9): 998-1006 
3. Chen H, Zhang SM, Hernán MA, Willett WC, Ascherio A: Diet and Parkinson’s disease: a potential role of dairy products in men. Ann Neurol 52: 793-801, 2002
4. A.H. Ford, L. Flicker, H. Alfonso, J. Thomas, R. Clarnette, R. Martins, and O.P. Almeida (2010): Vitamins B12, B6, and folic acid for cognition in older men Neurology October 26, 2010 75:1540-1547; published ahead of print September 22, 
5. L.M.L. de Lau, M. Bornebroek, J. C.M. Witteman, A. Hofman, P. J. Koudstaal, and M. M.B. Breteler (2005): Dietary fatty acids and the risk of Parkinson disease. The Rotterdam Study
6. Hoggard ML, Johnson KE and Shirachi DY. Hyperbaric oxygen treatment on a Parkinson’s disease patient: a case study.Chico Hyperbaric Center, Chico, CA 95926 and Department of Physiology and Pharmacology, T. J. Long School of Pharmacy, University of the Pacific, Stockton, CA 95207, USA.