Dieta w walce z endometriozą

Zbliżające się święto kobiet, mimo iż jest reliktem PRL, powinno być wystarczającym argumentem dla każdej pani, by zając się swoim zdrowiem. A podstawą każdych działań profilaktycznych powinna być dieta. Wpływa ona również na zmniejszenie ryzyka wystąpienia niektórych typowo kobiecych schorzeń np. endometriozy.
[clearboth]
[error]
Endometrioza to inaczej zewnętrzna gruczolistość macicy. Schorzenie to polega na powstawaniu małych, owalnych, torbielowatych guzków z komórek błony śluzowej wyściełającej macicę (endometrium). Charakterystyczną cechą tych guzków są niewielkie odbarwione blizny.
[/error]
Zmiany te tworzą się w różnych miejscach i narządach, nie tylko rodnych. Komórki błony śluzowej macicy mogą bowiem „przemieścić się” do wielu narządów: jajników, jajowodów, na tylną czy przednią ścianę macicy, a nawet do wyrostka robaczkowego. Zewnętrzna gruczolistość śródmaciczna polega bowiem na obecności błony śluzowej macicy poza jamą macicy. Najczęściej pojawia się na powierzchniach otrzewnej narządów w jamie ciała. Może powodować bóle w podbrzuszu, niepłodność i nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych.
U ok. 10% chorych ogniska endometriozy występują poza narządem rodnym. Można je zaliczyć do ognisk przerzutowych, ale rzadko ulegają one przekształceniu w formę złośliwą. Ogniska tej choroby mogą reagować periodycznie na zmiany poziomu hormonów podczas cyklu miesiączkowego. Dzieje się tak dlatego, że wszystkie pozamaciczne ogniska gruczolistości funkcjonują jak „miniaturowe macice”, co powoduje, że podczas miesiączki dochodzi w nich do krwawienia.
[error]
Nieleczona endometrioza prowadzi w konsekwencji do rozwoju przewlekłego procesu zapalnego i związanych z nim dolegliwości bólowych, a przede wszystkim powoduje wiele zmian w obrębie podbrzusza.
[/error]
Organizm reaguje na ciągły stan zapalny m. in. tworzeniem zrostów, czyli pasm tkanki łącznej unieruchamiającej i „zatykającej” jajowody. 
Utrudnione jest także dojrzewanie pęcherzyków Graafa (w których powstają komórki jajowe).
Naukowcy z Uniwersytetu w Mediolanie przeprowadzili ciekawe badania wśród pięciuset Włoszek. Eksperyment udowodnił, że chorobie może zapobiec określony rodzaj diety. Dlatego osoby, w których rodzinie występowały przypadki endometriozy, powinny bezwzględnie zmienić sposób odżywiania (gdyż choroba ta bywa dziedziczna).

Szczegółowa analiza wykazała, że jedzenie dużych ilości wołowiny, wieprzowiny i innych gatunków czerwonego mięsa (wędlin także) podnosi zagrożenie chorobą aż o 80 proc.
Natomiast bardzo ważnym składnikiem diety w przypadku osób zagrożonych endometriozą są włókna roślinne, ponieważ jak stwierdzono, wpływają one równoważąco na gospodarkę estrogenami. Poziom hormonów modulują m. in. brokuły, ziarnista musztarda, kabaczki, czy rzepa. Należy także włączyć do swojego menu czosnek, jabłka, pietruszkę, koper, orzechy, marchew i rabarbar. Zawarte w nich związki obniżając wpływ estrogenów na tkankę endometrometrialną, zmniejszają w ten sposób jej narastanie w ciągu cyklu miesięcznego.

Spożywanie dużych ilości świeżych owoców i warzyw w kolorze zielonym powoduje spadek ryzyka endometriozy aż o 40 proc. Wiadomo również, w jakiego rodzaju pożywieniu można znaleźć biologicznie czynne substancje, które wpływają korzystnie na fizjologiczne i metaboliczne funkcje organizmu w przypadku endometriozy. Jednym z przykrych objawów tego schorzenia są dolegliwości bólowe wywoływane przez wydzielane przez organizm prostaglandyny. Ich działanie blokują np. kwasy tłuszczowe omega- 3. Naukowcy sugerują, że rodzaj spożywanego przez kobiety tłuszczu stanowi czynnik wpływający na występowanie endometriozy.
[clearboth]
Mniejsze w tym wypadku znaczenie ma ogólna zawartość tłuszczu w diecie niż jego jakość, tzn. czy przeważające w potrawach tłuszcze trans mogą przyczyniać się do rozwoju endometriozy, a dieta bogata w wyżej wspomniane tłuszcze omega 3 zmniejsza to ryzyko. 

Opublikowane wyniki 12-letnich badań przeprowadzonych na grupie amerykańskich pielęgniarek potwierdzają, że dieta, a zwłaszcza rodzaj spożywanych tłuszczów, może mieć znaczenie w rozwoju endometriozy w następujący sposób:

Kwasy omega-3 zawarte w tłuszczach roślinnych i tłustych morskich rybach stymulują produkcję przeciwzapalnych prostaglandyn, pomocnych w złagodzeniu dolegliwości charakterystycznych dla endometriozy. Pamiętaj, aby w diecie nie brakowało dobrych tłuszczy w postaci: oleju rzepakowego, oleju lnianego, siemienia lnianego, orzechów włoskich czy tłustych ryb jak łosoś, makrela czy sardynki.

Źródłami niebezpiecznych kwasów trans w diecie są: 

Także dieta bogata w pełnotłuste produkty mleczne może przyczyniać się do zwiększonej produkcji prostaglandyn, nasilających objawy endometriozy.
Doniesienia te muszą zostać potwierdzone dalszymi badaniami, jednak dają wystarczająco silne dowody, że naukowcy są na właściwej drodze, uznania pokarmów bogatych w omega-3 jako chroniących przed endometriozą, a tych zawierających tłuszcze trans jako predysponujących do niej.

Źródła:

1. European Society of Human Reproduction and Embryology (2010): Trans fats linked to increased endometriosis risk and omega-3-rich food linked to lower risk, http://www.eshre.eu/01/default.aspx?pageid=3
2. Fjerbæk A., Knudsen U.B. (2007): Endometriosis, dysmenorrhea and diet—What is the evidence? European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 132, 140–147
3. Missmer S. A. , Chavarro J.E., Malspeis S., Bertone-Johnson E.R., Hornstein M.D., Spiegelman D., Barbieri R.L., Willett W.C., Hankinson S.E. (2010): A prospective study of dietary fat consumption and endometriosis risk. Human Reproduction, Volume 25, Issue 6 s. 1528-1535.
4. Hofman-Wiśniewska J. (2000): Endometrioza, www.endoendo.pl- 02.03.2011