Zespół jelita drażliwego (IBS – Irritable Bowel Syndrome) to przewlekłe zaburzenie czynnościowe jelita, objawiające się ciągłymi, naprzemiennymi zaparciami i biegunkami, którym towarzyszą bóle brzucha, wzdęcia, uczucie ciężkości. Jego przyczyna nie jest dokładnie znana, liczne doniesienia naukowe wskazują jednak, że u ok. 70% pacjentów z rozpoznanym zespołem jelita drażliwego źródłem dolegliwości może być nierozpoznana alergia lub nietolerancja pokarmowa.
Zależność między alergią pokarmową a zespołem jelita drażliwego dostrzegli naukowcy z zespołu dr. Marco Kalliomäkiego z fińskiego Uniwersytetu w Turku. Stwierdzili oni, że czynniki dietetyczne mogą znacząco przyczynić się do patofizjologii zespołu jelita drażliwego, w związku z czym skuteczną opcją terapeutyczną dla pacjentów z IBS może być zastosowanie diety eliminacyjnej opartej na wynikach testu lokalnej nadwrażliwości pokarmowej.
Z kolei badanie z udziałem 125 osób dorosłych, przeprowadzone przez dr Mary C. Tobin i jej kolegów z Rush University Medical, pozwoliło zauważyć, że znacznie bardziej na IBS narażeni są: pacjenci z sezonowym alergicznym nieżytem nosa (2,67 razy większe ryzyko), chorzy z wypryskiem alergicznym (3,85 razy) oraz z depresją(2,56 razy).
Co ciekawe, badania znajdują potwierdzenie także w subiektywnych odczuciach samych pacjentów cierpiących na IBS. Wielu z nich zauważa znaczne nasilenie objawów po spożyciu niektórych produktów i widoczną poprawę samopoczucia, gdy unikają pokarmów niesprzyjających ich organizmowi.
Do produktów, które najczęściej powodują nieprzyjemne objawy typowe dla zespołu jelita drażliwego należą:
mleko i przetwory mleczne (nietolerancja laktozy, kazeiny),
produkty zbożowe (nietolerancja glutenu),
napoje gazowane, herbata, kawa (i wszelkie inne źródła kofeiny),
słodziki, gumy do żucia (i inne pokarmy zawierające sorbitol),
alkohol,
owoce cytrusowe,
potrawy tłuste i pikantne.
Jak poradzić sobie z IBS?
1. Sprawdź, czy przyczyną Twoich dolegliwości nie jest przypadkiem alergia lub nietolerancja pokarmowa.
Aby zidentyfikować alergeny, powinieneś wykonać specjalistyczne badania krwi – test cytotoksyczny, który określi, jakiego rodzaju pokarmu nie toleruje Twój organizm. Wyniki testu dostarczą Ci jasnych wskazówek, których produktów powinieneś unikać, aby nie pogarszać objawów zespołu jelita drażliwego (np. jednymi z najczęstszych alergenów pokarmowych są produkty mleczne. Jak pokazują badania, podrażniają one układ trawienny, wywołują stan zapalny i nasilają objawy zespołu jelita drażliwego).
2. Jedz tylko to, co służy Twojemu organizmowi.
Aby odzyskać równowagę w układzie pokarmowym i zmniejszyć objawy zespołu jelita drażliwego, powinieneś przestrzegać kilku ogólnych zasad zdrowego żywienia.
Wyeliminuj z diety produkty, które powodują reakcję alergiczną i inicjują przewlekły stan zapalny w jelicie (na podstawie wyniku testu cytotoksycznego), zgodnie z zaleceniami dietetyka.
Spożywaj produkty nieprzetworzone i przygotowane samodzielne.
Wyłącz z diety produkty mleczne oraz te na bazie białej mąki.
Unikaj słodyczy, napojów gazowanych, słonych przekąsek oraz innych wysokoprzetworzonych produktów bogatych w cukry proste i tłuszcze nasycone.
Jedz dużo warzyw, ryb, orzechów oraz nasion.
Sięgaj po dobrej jakości tłuszcze, np. zawarte w awokado i orzechach, a także olej lniany.
Pij dziennie około 7 szklanek wody z dodatkiem soku z cytryny.
Posiłki spożywaj regularnie, o tych samych porach dnia, i nigdy nie rezygnuj ze śniadania.
Nie przejadaj się, ponieważ spożywanie dużych porcji podczas jednego posiłku znacząco obciąża pracę układu trawiennego.
3. Zadbaj o aktywność fizyczną i relaks.
Jak pokazują wyniki badań, regularna aktywność fizyczna oraz stosowanie technik relaksacyjnych łagodzą objawy zespołu jelita drażliwego i sprzyjają lepszemu funkcjonowaniu układu pokarmowego. Wysiłek fizyczny pobudza wydzielanie endorfin, naturalnych hormonów szczęścia, a także ma dobroczynny wpływ na ciało, zdrowie i samopoczucie. Z kolei poprawa kontroli nad stresem dzięki technikom oddechowym, relaksacyjnym, medytacji czy jodze pozwala na zmniejszenie objawów IBS i wspomaga leczenie dietetyczne.