Układ nerwowy, który zapewnia nam pełną łączność ze światem zewnętrznym, to najważniejszy układ w organizmie człowieka. Głównym narządem tego układu jest mózg, dzięki któremu czujemy, myślimy, reagujemy na bodźce. Od jego prawidłowej pracy zależy, czy jesteśmy zadowoleni z życia i czy w pełni wykorzystujemy nasze intelektualne i twórcze możliwości. Mózg stale się powiększa, przybywa w nim komórek nerwowych, reaguje on wieloma zmianami na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. Trudno uwierzyć, że jeszcze do niedawna panował pogląd, jakoby człowiek rodził się z mózgiem o stałej liczbie neuronów i określonych
genetycznie możliwościach.
Nasz układ nerwowy utrzymuje łączność organizmu ze światem zewnętrznym za pośrednictwem narządów zmysłu, ale także zarządza wszystkimi procesami toczącymi się w ustroju człowieka, dlatego warto zadbać o jego prawidłowe funkcjonowanie, poprawienie komunikacji między neuronami i o sprawne działanie sieci połączeń między nimi. Jak to zrobić? Cennych rad w tym zakresie dostarcza nauka zwana neurofizjologią odżywiania, u podstaw której leży głębokie przekonanie, że dieta ma niezwykle istotny wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego.
Twój mózg potrzebuje “paliwa”
Dr Mehmed Oz, światowej sławy kardiochirurg, uznany amerykański ekspert do spraw zdrowia, przeprowadził niedawno wraz z zespołem naukowców badania, z których wynika, że odpowiednio skomponowana dieta potrafi poprawić pamięć i w znaczącym stopniu obniżyć ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera. Okazało się także, że u osób z otyłością hipokamp – część mózgu odpowiedzialna za pamięć – ulega zmniejszeniu. Dieta takich osób zazwyczaj obfituje w cukry proste, które nasilają stan zapalny w organizmie, wpływając bezpośrednio na stan naczyń krwionośnych odżywiających mózg.
Badacze z zespołu dr. Oza udowodnili ponadto, że pewne produkty mogą sprzyjać prawidłowej pracy mózgu. Oto ich lista:
1
Owoce jagodowe: jagody, truskawki, maliny, porzeczki, winogrona
Są bogatym źródłem flawonoidów, które redukują stan zapalny w organizmie już na poziomie komórkowym. Jeden z flawonoidów, kwercetyna, dodatkowo zwiększa produkcję energii w
mitochondriach, co przekłada się na poziom energii w organizmie człowieka i lepszą sprawność psychoruchową.
[clearboth]
2
Orzechy pekan
Orzechy pekan to bogate źródło kwasów omega-3 – lipidów, które budują błony komórkowe, zwłaszcza tkanki nerwowej, neutralizują wolne rodniki, wpływają na działanie neuroprzekaźników. Są niezbędne dla prawidłowej pracy mózgu i narządu wzroku. Orzechy pekan zostały uznane przez USDA, czyli Amerykańskie Ministerstwo Rolnictwa, za jeden z 15 produktów o najwyższej ilości antyoksydantów. Orzechy pekan w bardzo dużym stopniu redukują powstawanie
zmian degeneracyjnych w układzie nerwowym.
3
Soki warzywne
Warzywa to bogate źródło antyoksydantów, witamin i minerałów, dlatego powinny się one znajdować w każdym posiłku. Surowe warzywa mają niski
indeks glikemiczny – powodują powolny wzrost i spadek poziomu cukru i insuliny we krwi, nie wywołują więc gwałtownych wahań glukozy we krwi, dlatego samopoczucie jest po nich lepsze, a cały organizm sprawnie funkcjonuje. Zmiany poziomu glukozy w osoczu powodują zmiany poziomu glukozy w centralnym systemie nerwowym. Okazuje się, że dieta o niskim indeksie glikemicznym ma bardzo pozytywny wpływ na zdolności poznawcze ludzi, zwłaszcza na pamięć. Indeks glikemiczny soków warzywnych jest nieco wyższy niż świeżych warzyw, dlatego nie powinno się ich wypijać więcej niż 1–2 szklanki dziennie (za wyjątkiem okresów
głodówek i
oczyszczania organizmu, kiedy to właśnie soki warzywne są podstawowym produktem w diecie i to właśnie one dostarczają nam cukry, witaminy i minerały).
4
Buraki
Warzywo to zwiększa przepływ krwi do mózgu dzięki zawartym w nim azotynom. Jest to szczególnie ważne u
ludzi starszych, bowiem wraz z wiekiem – właśnie ze względu na stan naczyń krwionośnych w układzie nerwowym – pogarszają się zdolności poznawcze.
5
Produkty zawierające duże ilości witamin z grupy B.
Witamina B1 (tiamina) pełni istotną rolę w przenoszeniu impulsów nerwowych, wpływa na neurotransmitery: acetylocholinę i serotoninę, chroni przed zapaleniem nerwów i zmniejsza problemy psychiczne – depresje, trudności w zapamiętywaniu i nauce. Niedobór tiaminy spowalnia metabolizm glukozy w mózgu – substancji, która jest paliwem dla tego „centrum dowodzenia”, a także może powodować nadmierne pobudzenie neuronów.
Źródła witaminy B1 to produkty zbożowe, pełne ziarna zbóż, ziarna słonecznika, dyni, sezamu, nasiona roślin strączkowych, owoce.
Witamina B2 (ryboflawina) to kolejna witamina niezbędna do prawidłowej pracy mózgu i obwodowego układu nerwowego, a także do właściwego funkcjonowania narządu wzroku. Stres zwiększa zapotrzebowanie na ryboflawinę, dlatego w okresie napięcia emocjonalnego należy zapewnić sobie jej zwiększone spożycie.
Witamina B2 – oprócz produktów pochodzenia zwierzęcego – znajduje się także w dużej ilości w zielonych warzywach liściastych, rybach i produktach z pełnego ziarna.
Witamina B6 ma bardzo duży wpływ na czynności neurologiczne, a jej niedobory mogą być powodem kłopotów psychologicznych.
Duże jej ilości znajdują się w rybach, nasionach roślin strączkowych, pełnych ziarnach zbóż, warzywach liściastych, owocach, zwłaszcza w melonach i bananach.
[clearboth]
Witamina B12 (kobalamina) jest niezbędna do budowy otoczki włókien nerwowych, a jej brak powoduje zmiany strukturalne na powierzchni neuronu, mogące doprowadzić do nieprawidłowości neurologicznych, takich jak utrata równowagi, zaburzenia nastroju, otępienia i psychozy, szczególnie spotykane u osób starszych.
Kobalamina występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego, jednak najzdrowszym jej źródłem w diecie będą ryby i owoce morza, a także glony morskie.
