Mikroflora jelitowa a zespół nieszczelnego jelita

Mikroflora jelitowa kluczem do zdrowego ukłądu pokarmowego.

Czym jest mikroflora jelitowa?

Mikroflora jelitowa… Tyle o niej słyszymy, a często nie zdajemy sobie spawy jak ważna jest dla funkcjonowania naszego organizmu.

Bakterie, wirusy, grzyby i inne mikroskopijne żywe istoty nazywane są w skrócie mikroorganizmami lub drobnoustrojami. Przede wszystkim biliony tych drobnoustrojów znajdują się w jelitach i na skórze. Drobnoustroje w jelitach zlokalizowane w jelicie ślepym określamy mianem mikroflory jelitowej.

Chociaż wewnątrz Ciebie żyje wiele różnych rodzajów drobnoustrojów, największą i najlepiej zbadaną część stanowią bakterie bakterie są najlepiej zbadane.

Prawdopodobnie nie spodziewasz się, że w Twoim ciele jest więcej komórek bakteryjnych niż ludzkich. To prawda – w organizmie znajdziemy około 40 bilionów komórek bakteryjnych i tylko 30 bilionów komórek ludzkich. Co więcej, w mikrobiomie jelitowym człowieka znajduje się do 1000 gatunków bakterii, a każdy z nich odgrywa inną rolę w organizmie. Bezsprzecznie większość z nich jest niezwykle ważna dla zdrowia.

W sumie te drobnoustroje mogą ważyć nawet 1–2 kg, co w przybliżeniu odpowiada masie Twojego mózgu. Razem pełnią funkcję dodatkowego organu w organizmie i odgrywają ogromną rolę w utrzymaniu zdrowia.

Błona śluzowa jelita a mikroflora jelitowa

Błona śluzowa a mikroflora jelitowa

Błona śluzowa jelit jest wysoce selektywną barierą, przez którą do krwiobiegu mogą wnikać składniki odżywcze. Mimo to nieustannie pozostaje narażona na napływ potencjalnie patogennych substancji ze świata zewnętrznego. W procesie wybiórczej przepuszczalności jelitowej zaangażowane są immunologiczne mechanizmy – głównie limfocyty śluzówkowe i powierzchniowe immunoglobuliny. Istnieje także wiele innych elementów, niezwiązanych bezpośrednio z układem odpornościowym.

Nabłonkowa bariera jelitowa ma trzy zasadnicze właściwości

Pierwszą z nich jest funkcja absorpcyjna – czyli transport substancji odżywczych, płynów i elektrolitów, kluczowych dla normalnego funkcjonowania organizmu ludzkiego.

Drugą, równie istotną, jest funkcja ochronna. Bezsprzecznie prawidłowa struktura błony śluzowej jelit przeciwdziała wchłanianiu patogennych i immunogennych cząsteczek.

Z tą aktywnością wiąże się trzecia obronna funkcja błony śluzowej. Mikroflora jelitowa kontroluje działanie układu odpornościowego. W związku z tym komunikując się z komórkami odpornościowymi, mikroflora jelitowa może kontrolować reakcję organizmu na infekcję.

Mikroflora jelitowa wpływa na organizm począwszy od urodzenia, przez całe życie. W związku z tym kontroluje proces trawienie pożywienia, funkcjonowanie układu odpornościowego, ośrodkowego układu nerwowego i inne procesy zachodzące w organizmie.

Co jednak w przypadku, gdy błona śluzowa nie pracuje prawidłowo?

Liczne badania dowodzą, że nieprawidłowości w strukturze błony śluzowej jelit, mają bardzo poważne konsekwencje dla funkcjonowania całego organizmu. Niewątpliwie uszkodzenia w ciągłości błony śluzowej jelit leżą u podstaw schorzeń układu pokarmowego. Zaliczamy do nich alergie pokarmowe, zakażenia przewodu pokarmowego, przewlekłe nieswoiste zapalenie jelit, mukowiscydozę, reumatoidalne zapalenie stawów i wiele innych chorób o podłożu zapalnym.

Przede wszystkim rodzi się pytanie: w jak sposób może dojść do naruszenia bądź zniszczenia tej istotnej bariery ochronnej?

Znany w środowisku naukowym tzw. „Leaky Gut Syndrome” (syndrom przeciekającego jelita) jest jednym z głównych czynników patogennych chorób ogólnoustrojowych i schorzeń przewodu pokarmowego.

Leaky Gut Syndrome - nieszczelne jelito.

Przyczyny zespołu nieszczelnego jelita

Liczne antybiotykoterapie, częste spożycie produktów wysoce rafinowanych, dieta bogata w cukry proste, niedostateczna podaż surowych warzyw… Niewątpliwie to jedne z ważniejszych czynników wpływających na zmianę struktury błony śluzowej jelita i rozwój patogennej mikroflory jelitowej.

Przede wszystkim dochodzi wtedy do wielomiejscowego przerwania jej ciągłości, co w literaturze opisywane jest jako syndrom przeciekającego jelita. W związku z tym dochodzi do zwiększonej przepuszczalności jelita dla antygenów i niekompletnie rozłożonych enzymatycznie składników pokarmowych.

Te ostatnie, natrafiając na „luki” w błonie śluzowej jelita mogą wnikać do krwiobiegu, automatycznie wywołując reakcję obronną ze strony układu odpornościowego. W związku z tym wzmaga się koncentracja układu immunologicznego na nienaturalnie napływające do krwi związki wysokocząsteczkowe (np. kazeina, gluten).

Dlatego układ immunologiczny zamiast ochraniać organizm przed całą gamą czynników patogennych, takich jak: bakterie, wirusy czy grzyby, skupia się na walce z sukcesywnie wnikającymi produktami niekompletnego trawienia enzymatycznego. Bez wątpienia prowadzi to do eskalacji problemu.

Zaburzenia przewodu pokarmowego spowodowane dysfunkcją mikroflory jelitowej.

Candida albicans może zacząć dominować nad probiotyczną mikroflorą jelitową

Obniżona odporność organizmu jest świetnym punktem, do przerostu drożdżaków bytujących w jelicie grubym. Znajdują one bowiem doskonały moment, aby zapanować nad pożądaną, probiotyczną mikroflorą jelitową i wrastać swoją grzybnią w błonę śluzową jelita grubego, powodując jej dysfunkcje. Wśród drożdżaków, niewątpliwie najhuczniej oskarżany o patogenne działanie jest drożdżak Candida albicans, wytwarzający kandydotoksynę.

Indukuje ona zmiany w układzie nerwowym. Przede wszystkim manifestują się one silnym łaknieniem na słodycze, drażliwością, spadkiem koncentracji i subtelnymi zmianami nastroju.

Łatwo zatem zauważyć, że efektem dysfunkcji w strukturze i ciągłości błony śluzowej jelita, jest dwutorowy atak na organizm

Z jednej strony fatalna w skutkach dysbioza mikroflory jelitowej. Z drugiej strony permanentny stan zapalny, wywołany przez formowanie się kompleksów immunologicznych. W związku z tym, taki stan to nieustanna walka układu obronnego z napływającymi do krwiobiegu antygenami.

Niewątpliwie w obliczu takiego chaosu organizm nie może funkcjonować prawidłowo. Dlatego znajduje punkt spustowy w postaci mniej lub bardziej odczuwalnych symptomów, często składających się na zespół objawów znanej nam choroby. Tylko, czy jesteśmy na tyle czujni, aby trafnie zdiagnozować związek przyczynowo-skutkowy dotyczący podłoża, z którego wyrosły ewidentnie trapiące nas dolegliwości? Pytanie pozostaje otwarte, skłaniające do refleksji nad stylem życia, dietą i szeroko pojętą profilaktyką chorób.

Czy mamy na tyle odwagi, by mierzyć się z czyhającymi chorobami? Czy może lepszym rozwiązaniem jest prewencja w postaci zmiany sposobu żywienia i pełnego oczyszczenia organizmu?